- Về hành tinh mang tên Thiên Vương, xem Sao Thiên Vương
Thiên vương (zh. 四大天王, ko. 사왕천/사천왕, ja. 四天王) được xem như là người canh giữ thế giới, thường được thờ trong các chùa. Truyền thuyết cho rằng các Thiên vương sống trên núi Tu-di (sa. meru), canh giữ thế giới và Phật pháp. Các vị đó chiến đấu chống cái ác và bảo vệ những nơi Phật pháp được truyền bá. Thân thể các vị được áo giáp che chở, đầu mang giáp sắt.
Có bốn vị Thiên vương (Tứ Thiên vương, sa. catur-mahārāja) ở bốn hướng:
- Bắc Thiên vương với tên là Đa văn thiên (多聞天, sa. vaiśravaṇa) có thân màu lục, tay trái cầm cờ chiến thắng, tay phải mang tượng chùa hoặc một bảo tháp (mà trong đó – theo truyền thuyết – Long Thụ đã tìm được những bộ kinh dưới Long cung), hoặc một con chuột màu bạc phun ngọc. Vị Bắc Thiên vương là vị quan trọng nhất trong bốn vị Thiên vương;
- Nam Thiên vương là Tăng trưởng thiên (增長天, sa. virūḍhaka) có thân màu xanh, cầm gươm chém Vô minh. Vị này chuyên giữ gìn những chủng tử tốt đẹp trong con người;
- Đông Thiên vương là Trì quốc thiên (持國天, sa. dhṛtarāṣṭra) có thân trắng, tay cầm đàn, tiếng đàn sẽ làm tâm thức con người trở nên thanh tịnh;
- Tây Thiên vương tên Quảng mục thiên (廣目天, sa. virūpākṣa) có thân màu đỏ, tay phải cầm rắn (sa. nāga) nhưng không cho nó chiếm giữ Như ý châu (ngọc như ý). Ngọc như ý chỉ chuyên dành cho những bậc giác ngộ và rắn chỉ là người canh giữ viên ngọc đó.
Truyền thuyết Trung Quốc đã nhắc các vị này từ thế kỷ thứ 4, nhưng đến đời Đường (thế kỷ thứ 7) người ta mới thật sự thờ cúng các vị Thiên vương. Mỗi vị này có 91 con trai và 8 tướng quân, giúp canh giữ mười phương thế giới. Tương truyền rằng, năm 742, Đại sư Bất Không Kim Cương (sa. amoghavajra, Mật tông) niệm chú Đà-la-ni gọi các vị Thiên tướng xuống giúp chống ngoại xâm. Vị Bắc Thiên vương và Tây Thiên vương hiện xuống đẩy lùi giặc, nhà vua nhớ ơn cho xây tượng các vị trong chùa chiền.
Tứ đại thiên vương được cho là đang sống ở tầng trời Cātummahārājika, (tiếng Pāli Cātummahārājika, "của Tứ Đại Vương") trên sườn thấp của núi Tu Di, đó là mức thấp nhất của các chư thiên của Dục giới (Kāmadhātu). Họ là những người bảo vệ của thế giới và chống lại cái ác, mỗi người có thể chỉ huy một quân đoàn của những sinh vật siêu nhiên để bảo vệ Pháp.
| devanagari Sanskrit | वैश्रवण (कुबेर) Vaiśravaṇa (Kubera) | विरूढक Virūḍhaka | धृतराष्ट्र Dhṛtarāṣṭra | विरूपाक्ष Virūpākṣa |
| Ý nghĩa | nghe tất cả mọi thứ | kích thích tăng trưởng | bảo vệ vương quốc | nhìn thấy tất cả |
| devanagari Pāli | वेस्सवण (कुवेर) Vessavaṇa (Kuvera) | विरूळ्हक Virūḷhaka | धतरट्ठ Dhataraṭṭha | विरूपक्ख Virūpakkha |
| Sinhala ký âm | වෛශ්රවණ Vaishravaṇa | විරෑඪ Virūḷhaka | දෘතරාෂ්ට Dhrutharashṭa | විරූපාක්ශ Virūpaksha |
| Tiếng Thái ký âm | ท้าวกุเวร Thao Kuwen | ท้าววิรุฬหก Thao Wirunhok | ท้าวธตรฐ Thao Thatarot | ท้าววิรูปักษ์ Thao Wirupak |
| เวสวัณ, เวสสุวัณ Wetsawan, Wetsuwan | ||||
| tiếng Miến Điện | ကုဝေရ Wéthawún Nat Min | ဝိရဠက Virúlaka Nat Min | ဓတရဌ Daddáratá Nat Min | ဝိရုပက္ခ Virúpekka Nat Min |
| Tiếng Hán bính âm | [多聞天王] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 多闻天王 Duō Wén Tiānwáng | [增長天王] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 增长天王 Zēng Zhǎng Tiānwáng | [持國天王] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 持国天王 Chí Guó Tiānwáng | [廣目天王] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 广目天王 Guăng Mù Tiānwáng |
| [毗沙門天] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 毗沙门天 | [留博叉天] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 留博叉天 | [多羅吒天] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 多罗吒天 | [毗琉璃天] lỗi: {{lang}}: thẻ ngôn ngữ không rõ: zh-t (trợ giúp) / 毗琉璃天 | |
| kanji tiếng Nhật | 多聞天 (毘沙門天) Tamon-ten (Bishamon-ten) | 増長天 Zōjō-ten | 持国天 Jikoku-ten | 広目天 Kōmoku-ten |
| 治国天 Zōchō-ten | ||||
| Hangul tiếng Hàn ký âm | 다문천왕 Damun-cheonwang | 증장천왕 Jeungjang-cheonwang | 지국천왕 Jiguk-cheonwang | 광목천왕 Gwangmok-cheonwang |
| tiếng Tây Tạng ký âm | rnam.thos.sras (Namthöse) | phags.skyes.po (Phakyepo) | 'yul.'khor.srung (Yülkhorsung) | spyan.mi.bzang (Chenmizang) |
| Hán Việt | Đa Văn Thiên | Tăng Trưởng Thiên | Trì Quốc Thiên | Quảng Mục Thiên |
| Màu | vàng | xanh | trắng | đỏ |
| Biểu tượng | ô dù | kiếm | đàn pipa | con rắn |
| chồn | stupa | |||
| stupa | ngọc trai | |||
| Người theo | yakṣas | kumbhāṇḍas | gandharvas | nāgas |
| Hướng | Bắc | Nam | Đông | Tây |
- Tứ đại Thiên vương Hàn Quốc (Virūpākṣa
- Tứ đại Thiên vương Nhật Bản (Shitennō)
 | Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thiên vương |
- Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-guang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
- Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
No comments:
Post a Comment